Öğrenme Güçlüğü Destek Eğitimi

Dinleme, okuma, yazma, akıl yürütme, konuşma ve matematik yeteneklerinin kazanılmasıyla beraber ortaya çıkan öğrenme güçlüğü; bir gelişim bozukluğu olarak ifade edilmektedir. Aynı zamanda, kişinin bilgiyi depolaması, işlemlemesi ve üretmesi konusunda da zorluk yaşamasına neden olmaktadır.  Merkezi sinir sistemi işleyişinde meydana gelen bir bozukluk neticesinde ya da doğuştan gelen bir sorun sebebiyle karşılaştığımız öğrenme güçlüğü; ilköğretim ile başlayan öğrenme sürecinde fark edilebildiği gibi daha erken dönemlerde de fark edilebilir.

ÖĞRENME GÜÇLÜĞÜ BELİRTİLERİ

Okul öncesi dönem belirtileri: 

• Konuşmaya başlamasında önemli ölçüde gecikme,
• Kelimeleri telaffuz etmede ve yeni kelimeleri öğrenmede zorluk ya da yavaşlık,
• Motor hareketlerin gelişmesinde yavaşlık (Örn; ayakkabı bağlanmak ya da düğme iliklemede güçlük)

İlköğretim dönemi belirtileri: 

• Okuma yazmayı ve sayıları öğrenmede zorluk,
• Matematik işaretlerini karıştırma (Örn; “x” yerine “+”),
• Kelimeleri tersten okuma (Örn; “ev” yerine “ve”),
• Yüksek sesle okumayı ve yazı yazmayı reddetme,
• Saati öğrenmede zorluk,
• Yön kavramlarını ayırt edememe (sağ-sol, kuzey-güney),
• Yeni becerileri öğrenmede yavaşlık,
• Arkadaşlık kurmada zorluk,
• Ev ödevlerini unutma,
• Nasıl çalışması gerektiğini bilememe,
• Mimik ve beden hareketlerini anlamada güçlük çekme.
• ÖĞRENME GÜÇLÜĞÜ TANISI
• Bir uzman tarafından çocuğun doğum öyküsü, gelişimsel özellikleri, okul performansı ve ailenin sosyo-kültürel özellikleri göz önünde bulundurularak klinik değerlendirme yapılır. Tanı kriterlerine göre, aşağıdaki belirtilerden en az birinin varlığı ile belirli, öğrenme ve okul becerilerini kullanma güçlüklerinin gerekli girişimlerde bulunulmuş olmasına rağmen en az 6 aydır sürüyor olması gerekmektedir;
  • Sözcük okumanın yanlış ya da çok yavaş ve çaba gerektiriyor olması,
  • Okunanın anlamını anlama güçlüğü,
  • Harf harf söyleme ve yazma güçlüğü,
  • Yazılı anlatım güçlükleri,
  • Sayı algısı, sayı gerçekleri veya da hesaplama güçlükleri,
  • Sayısal akıl yürütme güçlükleri.
  •  
  • ÖĞRENME GÜÇLÜĞÜ NASIL TEDAVİ EDİLİR?
  • Öğrenme güçlüğü; asla bir hastalık ya da zekâ sorunu değildir. Sadece çocuğunuzun diğerlerinden farklı olduğu gerçeğidir. Tedaviye başlarken ilk adım psiko-eğitimdir. Aileye, öğretmenlere ve çocuğa yapılan eğitsel terapi, durumun anlamlandırılması ve nasıl bir yol izleneceğinin belirlenmesi açısından büyük önem taşımaktadır. Sonraki süreç için evde ve okulda eş zamanlı devam edecek bir özel eğitim ve müdahale programı hazırlanmalıdır.
  • Özel öğrenme güçlüğü kendi içinde farklı alt tiplere ayrılabilirler.
    • Disleksi ( okuma bozukluğu)
    • Disgrafi ( yazılı anlatım bozukluğu)
    • Diskalkuli ( matematik bozukluğu)
    • Afazi ( dil bozukluğu) olmak üzere öğrenme güçlüğü; 4 başlık altında değerlendirilebilir.

    Özel Öğrenme Güçlüğü Türleri

     

    Okuma Güçlüğü (Disleksi)
    Disleksi, zekâsı normal ya da normal üstü olan, herhangi bir duyusal, fiziksel, ruhsal zorluğu olmayan; okuma, yazma, matematik, kendini ifade etme, düşünme, zaman ve mekânda yönelme alanlarından biri veya birkaçında yetersizliğe yol açan bir güçlüktür.

    • Sol eldeki belirgin zayıflığın yanı sıra sağ el yavaşlığı dikkati çeker. Fakat yaş arttıkça ve motor performans görsel olarak desteklendikçe disleksisi olanlar bazı motor işlerde daha yetkin bulunmuştur
    • Perspektiften yoksundurlar, bisiklet ya da saat resmi çizerken daha büyük sorunlar çıkabilirler.
    • Yukarı-aşağı ve sağ-sol kavramlarını karıştırırlar.
    • Konuşmaya geç başlama, konuşmanın yavaş gelişmesi ve tam bir ifade yetisi kazanamaması, beceriksizlik ve ince motor hareketlerde kusurlar, el dominansının yerleşmesinde zorluk söz konusu olur.
    • Dizi bellekte gecikme (alfabeyi, ayları, haftanın günlerini sayma gibi) ve görsel bellekte sıralama sorunları vardır.
    • Yüksek zekâ, sorunların erken tanınması, olumlu kişilik, yoğun eğitim ve öğretim, çevrenin teşvik edici olması önemlidir. Evde birden fazla dilin kullanılması dezavantaj olabilir. Sık okul değiştirme de önemli bir olumsuz etkendir.
    • Yaşla birlikte okuma sorunları düzelir; fakat daima yaşıtlarının gerisinde kalırlar.
    • Akademik açıdan pek çoğu oldukça başarısızdır ama ilerleyen süreçte özel eğitimle birlikte, doğru okuduğunu anlama yetisi oldukça düzelir.
    • Aritmetik Güçlüğü (Diskalkuli)

      Diskalkuli, edinsel ya da gelişimsel serebral bir patolojiye bağlı olarak sayısal ilişkileri kavramada, hesaplamada, sayısal sembolleri görsel ve mental olarak tanıma, kullanma ve yazmada açığa çıkan eksikliklere verilen isimdir.

      • Diskalkuli olan çocuklar sayıları bozuk şekilli, sıklıkla yer değiştirmiş, ters dönmüş veya baş aşağı edilmiş şekilde yazarlar.
      • Basit işlemleri yapamazlar, işlem sembolleri başta olmak üzere aritmetik sembolleri tanımazlar.

      Çok basamaklı sayıları okumada zorluk çekebilirler, çarpma bölme gibi

      • işlemlerde sayıları uygun aralıklarla alt alta getiremezler.
      • Çocuklarda başlıca iki tip aritmetik güçlük izlenebilir. Birincisi hesaplama, ikincisi de akıl yürütme alanındadır.
      • Hesaplamada sayıları ters çevirme, sayı sırasını ters çevirme, işlemleri düzensiz sıra ile yürütme ve işlemleri yanlış yapma söz konusudur.
      • Sayıları atlayabilirler ve sağlama yapamazlar.
      • Akıl yürütme alanında okuduğunu anlama sorunu olabilir; sözel problem çözme, komutları anlama ve sorunu akılda tutup bir plana göre adım adım çözmeyebilir.
      • Algısal, görsel veya mekansal hatırlamada sorunları olabilir buna bağlı olarak geometrik işlemlerde güçlük yaşanabilir. Genel olarak diskalkuli olan çocukların diğer öğrenme güçlüğü alanlarında sorunları olabilir.

      Yazılı Anlatım Güçlüğü (Disgrafi)

      Disgrafi, çocukların yazı dilini ne kadar hızlı edindiklerini ve düşüncelerini ifade etmek için yazı dilini ne kadar iyi kullanabilmelerini etkileyen özel bir öğrenme güçlüğüdür.

    • Disgrafi de yazının mekaniği bozulur; sıklıkla yanlış kalem tutma ve yanlış harf oluşturma şeklinde görülebilir.
    • Ayırıcı tanıda kısa dikkat aralığı ve dikkatin dağılması gibi dikkat sorunları, yeterince kendini verememe, okul fobisi ve rol yapma gibi psikiyatrik sorunlar yer alır. Çocuklarda disgrafinin çeşitli şekilleri vardır.