İşitme Yetersizliği Destek Eğitimi

İşitme engelli bireyler destek eğitim programı, her bireye özel olarak hazırlanan ve işitme engelli bireyleri topluma kazandırmak için hazırlanan bir destek eğitim programıdır. Sizler için işitme kaybı nedir? Sorusundan başlayarak işitme engelli bireyler destek eğitim programının içerisinde yer alan modüllere kadar ince ayrıntısıyla bahsettik. Şimdi gelin hep beraber işitme engelli bireyler destek eğitim programı hakkında bilgi sahibi olalım.

İşitme kaybı nedir?

Çeşitli nedenlerden ötürü, bireyin duymasında meydana gelen azalmalara işitme kaybı denmektedir. İşitme engeli ise işitme duyarlılığındaki azalmanın bireyde ortaya çıkardığı yetmezlik durumudur. İşitme engelli insanların özelliklerine hep beraber göz atalım:

  • Motor koordinasyonları yeteri kadar gelişmemiştir.
  • Duyusal-sosyal, eğitim-öğretim açısından oldukça güçlük çekmektedirler.
  • Mesleki ve toplumsal alanlarda yetersizlik durumu

İşitme engelli bireyin dil ve konuşma gelişimini etkileyen faktörler

Genel olarak bireylerde dil ve konuşma gelişimini etkileyen birçok faktör bulunmaktadır. Bizde sizler için araştırdık ve bulduğumuz bilgilerle harika bir başlık yazdık.

İşitme kaybı ile ilgili faktörler

İşitme kaybı ile ilgili faktörler aslında işitmenin çoğunu kapsamaktadır. İşitme kaybının tipi ve derecesi başlıca rol oynayan faktörler arasındadır. Bunun yanı sıra konuşma kaybının şekli ve nedeni de diğer ikisi kadar önemlidir.

İşitme ile ilgili sunulan odyoloji hizmetlerine bağlı faktörler

Odyoloji bilim dalını kulak uzmanları olarak tanımayabiliriz. Bu durumda; işitme kaybının ilk tanısının konulduğu yaş, işitme cihazının ne zaman kullanılmaya başladığı, cihazın ne kadar zaman kullanıldı gibi faktörler başlıca önem taşımaktadır. Bunların yanı sıra işitme cihazının tam gün sürekli kullanılması ve işitme cihazının kullanıldığı eğitim ortamlarında akustik düzenlemenin yapılması gibi faktörlerde tıpkı diğerleri gibi önemli rol oynamaktadır.

Sunulan genel eğitim ve özel eğitim hizmetlerine bağlı faktörler

Bu faktörde kullanılan iletişim yöntemi bir hayli önem arz etmektedir. Bunun yanında kritik dönemin nasıl değerlendirildiği, tanı ve cihazlandırma ile başlayan aile eğitimi ve danışmanlık hizmetlerinin erken verilmiş olması ve işitme engellilerin eğitimi programında yetişmiş uzman ve uygulayıcılar tarafından eğitim verilmesi işitme engelli bireyin dil ve konuşma gelişimini etkileyen faktörler arasındadır.

Bireyin kendisi ile ilgili faktörler

Bu hususta aslında temel olarak dil ve konuşma gelişiminin temelini oluşturmaktadır. Burada yaş, cinsiyet, ekstra engel varlığı, öğrenme şekli ve bireyin kişilik özellikleri: motivasyon, benlik saygısı vb. konular gelişim açısından önem arz etmektedir.

Aile ile ilgili faktörler

Bireyin kendisinden sonra bireyin ailesi de önemli rol oynamaktadır. Ailenin bireye çevreyi ve dünyayı tanımasına yardımcı olabilecek nitelikli yaşantıları ne oranda sağlayabildiği, ailenin bireyle olan iletişim ve disiplin tarzı da bu hususta önemlidir. Ailenin n kendi yakın çevresinin engeli kabulü ve tutumları da yine aynı şekilde önemlidir.

İşitme engelli bireyler destek eğitim programının amaçları

Genel olarak İşitme engelli bireyler destek eğitim programının amacı kişiyi topluma kazandırmaktır diyebiliriz. Gelin hep beraber amaçlarına bir göz atalım.

  • İşitme becerilerini maksimum düzeyde kullanabilmeleri.
  • İşitsel algı yeteneklerini kullanarak konuşma ve dil becerilerini geliştirmek.
  • Günlük iletişim yeteneklerini geliştirebilmek
  • Okuduğunu anlama ve okuma yazma becerilerini geliştirmeleri
  • Genel matematik becerisi kazanmak
  • Akıl yürütme becerilerini geliştirmeleri.

İşitme engelli bireyler destek eğitim programının içeriği

İşitme engelli bireyler destek eğitim programının içeriği bireyin ihtiyaçlarını ön plana alarak hazırlanan bir programdır. İçerisinden İşitme Eğitimi, Dil Eğitimi, Sosyal İletişim, Okuma Yazma Anlama ve Matematik Modülleri yer almaktadır. Yazımızın ilerleyen bölümlerinde bu modüllerden oldukça detaylı şekilde bahsedeceğiz.

İşitme engelli bireyler destek eğitim programında yöntem, teknik ve yaklaşımlar

İşitme engelli bireyler destek eğitim programında genel olarak işitsel sözel yöntem tercih edilmektedir. Grup uygulamasında genel olarak her gelişim alanı ele alınmaktadır. Bunun yanı sıra gösterip yaptırma , model olma, drama, oyun, soru-cevap, genişletme, anlatım, tartışma, problem çözme, gezi gözlem, rol alma, bilgisayar destekli öğretim vb. yöntem ve tekniklerden de yararlanılmaktadır.

Bireyselleştirilmiş eğitim programı nedir?

Bireyselleştirilmiş eğitim programları kişinin durumuna göre hazırlanmış programlardır. Program hazırlanırken; uzman, öğretmen ve aile birlikte yardımlaşmalıdır. En son aile onayı alınmalıdır. Bireyselleştirilmiş eğitim programında amaç, çocuğun engeline göre; gerekli disiplinlikte, uygun ortamda ve uygun destek hizmetleri ile çocuğun hayatını kolaylaştırmaya yöneltmektir. Programı aileye imzalatmadan önce:

  • Bireyin yararlanabileceği özel eğitimler ve destek hizmetleri
  • Sunulacak hizmetlerden kimin sorumlu olduğu
  • Bireyselleştirilmiş eğitim programları nasıl ve nelerle değerlendirileceği
  • Hizmetlerin ne zaman başlayacağı, sürecin nasıl gideceği ve biten süre

Hakkında aileye bilgi verilmesi oldukça önemlidir.

Bireyselleştirilmiş eğitim programları, bireyin gerekliliğine göre oluşturulan bir ekiple hazırlanmalıdır. Bunun için; özel eğitim, çocuk gelişimi, okul öncesi öğretmenlerinden; odyolog ve konuşma terapistinden yardım alınabilir.

Bireyselleştirilmiş eğitim programında bireye özgü hedefler nasıl hazırlanır?

Bireyselleştirilmiş eğitim programlarında kişiye özgü uzun ve kısa vadeli hedefler koymak oldukça önemlidir. Bu zamanlarda; bireyin gösterdiği performansa, seçilen amacın bireye uygunluğuna, öncelik verilmesi gereken gereksinimlerine, programa ayrılan zamana ve bireyin önceki başarısı göz önüne alınmalıdır.

Uzun dönemli amaçlar nasıl hazırlanır?

  • Bireye uygun ve anlamlı olmalıdır.
  • Uzun dönemli olmasının yanı sıra, içerisinde kısa döneme ait amaçları da barındırmalıdır.
  • Ölçülebilir ve net tanımı yapılabilir olmalıdır.

Kısa dönemli amaçlar nasıl hazırlanır?

  • Beklenen davranışları ne düzeyde yapabildiğine önem verilmelidir.
  • Bireye uygun ve anlamlı olmalıdır.

İşitme engelli bireyler destek eğitim programında kullanılan materyaller

İşitme engelli bireyler destek eğitim programında kullanılan materyaller sanıldığından oldukça fazladır. Gelin hep beraber İşitme engelli bireyler destek eğitim programında kullanılan materyallere göz atalım.

El becerilerini geliştirmede kullanılan materyaller: Oyun hamuru, keçe, kağıt, karton, mum…

Konuşma ve dil gelişimini destekleyen materyaller: Sembolik oyunda (evcilik oyunları, meslek oyunları vb.) kullanılan oyuncaklar, gerçek nesneler

Tahmin etme ve problem çözme ile ilgili materyaller: Çocukların büyük-küçük, şekil, renk, ağır, hafif tahminleri için kullanılan materyaller, birbirlerine geçme ve birleştirme materyalleri, çeşitli hacimleri tanıtmaya yarayan materyaller, resimler, eşleştirme kartları vb.

Modül 1 – İşitme eğitim modülü

İşitme eğitim modülünde bireyin işitme becerisini geliştirmeye yöneliktir. 240 ders saati olarak belirlenen işitme eğitim modülünün gelin hep beraber kazanımlarına göz atalım.

  • Sesi fark ederek, benzerliklerini ve farklılıklarını ayırt eder.
  • Sesin uzunluğunu, kısalığını, kalınlığını, inceliğini ayırt eder.
  • Kelimeleri, söylenen sözleri, çevresel sesleri tanır.
  • Dinlediği hikâye ile ilgili sorulara doğru tepki verir.

Daha sonra değerlendirme olarak bireyin kazanımlardan edindiği becerileri yapabiliyor mu, yapamıyor mu değerlendirmesi yapılır. Yapabiliyorsa 1-3 arasında bir puan verilmektedir. Yapamıyorsa neden yapamadığına dair, tepkisine dair bir açıklama yazılmaktadır.

Modül 2 – Dil eğitim modülü

Dil eğitim modülünde bireyin dil becerilerini geliştirmesi esastır. 380 ders saati ayrılan dil eğitim modülünün kazanımlarına gelin hep birlikte göz atalım.

  • Cümle, sözcük, hece tekrarları yapabilir.
  • Soru sorar, cevap verir.
  • Dinlediği, gördüğü, yaşadığı ve izlediğini oluş sırasına göre anlat
  • Sözcük ve cümle türlerini yerinde kullanır.

Daha sonra değerlendirme olarak bireyin kazanımlardan edindiği becerileri yapabiliyor mu, yapamıyor mu değerlendirmesi yapılır. Yapabiliyorsa 1-3 arasında bir puan verilmektedir. Yapamıyorsa neden yapamadığına dair, tepkisine dair bir açıklama yazılmaktadır.

Modül 3 – Sosyal iletişim becerileri modülü

Modül 3’de genel olarak sosyal iletişimi güçlendirmeye yönelik olan bir modüldür. Sosyal iletişim becerilerini modülünün kazanımlarına gelin hep birlikte göz atalım.

  • Günlük yaşamda karşılaştığı probleme çözüm önerisi getirir.
  • Günlük yaşamın gerektirdiği durumlarda uygun söz kalıplarını kullanır.
  • Yönerge verir ve uyar.
  • Kendini ve başkalarını tanıtabilir.
  • İletişim başlatır, devam ettirir ve bitirir. Aynı zamanda jest ve mimikleri kullanabilir.
  • Zamanı verimli kullanır.

Daha sonra değerlendirme olarak bireyin kazanımlardan edindiği becerileri yapabiliyor mu, yapamıyor mu değerlendirmesi yapılır. Yapabiliyorsa 1-3 arasında bir puan verilmektedir. Yapamıyorsa neden yapamadığına dair, tepkisine dair bir açıklama yazılmaktadır.

Modül 4 – Okuma yazma ve anlama becerileri modülü

Okuma yazma ve anlama becerileri modülünde bireyin temel becerileri edinebilmesi amaçlanmaktadır. 280 ders saati ayrılan okuma yazma ve anlama becerileri modülünün gelin hep birlikte kazanımlarına göz atalım.

  • Resimdeki hataları ve eksiklikleri bulur. Farklı resimleri ayırt eder.
  • Noktalama işaretlerini yerinde kullanır.
  • Okuduğunu özetler, sebep-sonuç ilişkisi kurar ve sorulan sorulara cevap verir.
  • Cümlelerden metin oluşturarak okur.

Daha sonra değerlendirme olarak bireyin kazanımlardan edindiği becerileri yapabiliyor mu, yapamıyor mu değerlendirmesi yapılır. Yapabiliyorsa 1-3 arasında bir puan verilmektedir. Yapamıyorsa neden yapamadığına dair, tepkisine dair bir açıklama yazılmaktadır.

Modül 5 – Matematik modülü

Matematik bölümünde bireyin matematik ile ilgili becerilerini geliştirmeye yöneliktir. 160 ders saati ayrılan matematik modülünün gelin hep birlikte kazanımlarına göz atalım.

  • Kare, üçgen, daire ve dikdörtgenin özelliklerini bilir.
  • Nesneleri şekil ve renklerine göre ayırt eder. Benzer ve farklı nesneleri ayırt edebilir.
  • Birer, ikişer, üçer, dörder, beşer, altışar… ritmik olarak sayım yapabilir.
  • Onluk bozmayı gerektirmeyen çıkarma işlemi yapar.

Daha sonra değerlendirme olarak bireyin kazanımlardan edindiği becerileri yapabiliyor mu, yapamıyor mu değerlendirmesi yapılır. Yapabiliyorsa 1-3 arasında bir puan verilmektedir. Yapamıyorsa neden yapamadığına dair, tepkisine dair bir açıklama yazılmaktadır.